Line Array Topic
(9 reacties. Pagina 1 van 1)Moderator(s): Dré
| LaxapStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 7-10-2004 Laatste: 9-7-2023 Berichten: 307 | 28-11-2008 20:00 |
| Omdat er nog geen algemeen line array topic is en ik het toch wel heel erg interessante materie vind zou ik hier graag wat theorieën van verschillende forum leden willen lezen. De eerste vraag die bij mij op komt is dat een aantal fabrikanten hebt die menen een line array te maken, maar dat bijvoorbeeld de V-Dosc en Adamson Y18/Y-10 een line-source-array zijn (dus 'echte' lijnbronnen). Na wat lezen op het internet kwam ik er achter dat om een echte lijnbron te verkrijgen je luidsprekers niet verder dan 1/2 lambda uit elkaar mogen zitten zodat ze gaan koppelen en 1 geluidsfront vormen. Aangezien dit bij hele hoge frequenties niet mogelijk is aangezien je al snel 1 inch kwijt bent voor je driver wordt hier dan gebruik gemaakt van een wave guide. (zie hier een mooi voorbeeld filmpje (nog een mooi filmpje) Tot nu toe kan ik het begrijpen hoe dit binnen 1 enkele kast werkt. Echter wanneer je kasten boven elkaar gaat hangen heb je vaak al te maken met 2x15 mm voor het hout wat inhoud dat de hoogst te koppelen frequentie (340 /0,03) x 1/2 = 5666 Hz is. Nu hebben de wave guides van nature een hogere gevoeligheid dan de meeste > 6" luidsprekers. Wat ik mij dus kan voorstellen is dat alleen de mid-range speakers koppelen en de wave guides alleen onderling in dezelfde kast aangezien een waveguide het gebied boven de 5666 Hz voor zich neemt. En dat als je genoeg mid-range speakers laat koppelen (+3 dB bij verdubbeling) je vanzelf op dezelfde aantal dB's komt als de wave guides. Wat mij dan gelijk opvalt is dat in het gebied tussen pak en beet 1000 Hz en 5666 Hz wel gaat koppelen waardoor je een behoorlijke bult krijgt in dat gebied door de hogere gevoeligheid van de wave guides. Nu heeft het v-dosc systeem vierkante kasten welke in de banaan vorm aan de voorkant uit elkaar getrokken worden waardoor de afstand groter wordt tussen de individuele luidsprekers en er dus theoretisch minder koppeling ontstaat dan wanneer deze in een wig tegen elkaar geplaatst worden. Ik ben benieuwd wat jullie kennis en of bevindingen zijn van de theorie achter line arrays (en dan wel iets dieper gaande dan "het vormt 1 lijnbron en een egale verdeling van het geluid over het gehele luistergebied"). Vooral in het gebied waarbij je bronnen heel dicht bij elkaar geplaatst moeten worden om te koppelen en de bult die ik eerder beschreef in het gebied van de wave guide die wel koppelt. | |
| Cyberlights in the house :D | |
| Michel van de beekStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 31-8-2002 Laatste: 23-8-2011 Berichten: 72 | 1-12-2008 12:45 |
Geluid blijft een leuk en dankbaar onderwerp, toch  Line-arrays en de techniek erachter zijn misschien wel de meest besproken en gehypte onderwerpen van de laatste tijd, terwijl de theorie en techniek toch al heel oud is (zoek bv maar op Google: +Harry F. Olson +array). Dat line-arrays nu zo in de picture staan is te danken aan Christian Heil, die met zijn DOSC- waveguide een knap staaltje afgeleverd heeft. En aan de marketeers die erg goed hun werk hebben gedaan, waardoor het nu lijkt alsof line-arrays de enige nog 'correcte oplossing' zouden zijn. Iedereen die er echter wel eens echt mee gewerkt heeft, weet dat het slechts tools zijn. En niet voor elke klus is gebruik je dezelfde tool toch? Of sla jij wel een spijker met een schroevendraaier in de muur? Anyway ... hieronder wat interessant leesvoer met nuances over het onderwerp line-array. Nice but dim:https://www.funktion-one.com/dl/files/626.pdf Reality or soft focus:https://www.funktion-one.com/dl/files/1637.pdf | |
| TCMCVIP Lid Uit: Nederland Sinds: 16-8-2003 Laatste: 21-12-2014 Berichten: 1193 | 3-12-2008 07:47 |
| Leuk onderwerp. Jammer genoeg ben ik op dit moment niet in staat om de filmpjes te bekijken. Wel heb ik met line arrays mogen spelen. Een goede hulp is Ease Focus Software. Dit geeft je inzicht wat de akoestische uitwerking van een line array is. Zelf heb ik de line arrays een op het gehoor en met Sia Smaart Live 5 proberen af te regelen, maar dat is een erg lastige klus als je de zaken vrij egaal over het hele luistergebied wilt laten klinken. Dit is nog erger dan het clusteren van meerdere topkasten bij elkaar. Wil je de meeste herrie, dan kom je vaak op een kromme banaan uit. Wil je in het verdere veld nog voldoende hoge tonen hebben, dan is de j-vorm het beste. Vaak kom je ook vrij stevige EQ's aan het toepassen. Van de andere kant kun je globaal stellen dat de low-mid speaker inderdaad koppelen, en dat de waves guides vrij netjes op elkaar moeten aansluiten om lobbing effecten minimaal te houden. Eenvoudige line arrays zijn de zogenaamde curve arrays, zoals de JBL VRX932. Dit is vaak insteken en spelen maar. De waves guides sluiten netjes op elkaar aan. Wel moet je bij meerdere kasten de gain van de high drivers wat opschroeven. Toch ben ik ook van mening dat de line array een beetje gehyped is. Het doet moe ook denken aan de oude klankzuilen voor spraak installaties waarbij de horizontale spreiding vrij breed is en verticaal nogal smal. Mocht je in staat zijn om de line arrays goed aan te kunnen sturen, dan zijn er zeker vele toepassingen mogelijk, zelfs in lastige akoestische omstandigheden. Verder denk ik nog aan zaken zoals delaying van elk kastje, zodat je de bundel bijvoorbeeld wat naar beneden kan sturen. TCMC | |
| KiebusStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 18-10-2007 Laatste: 3-4-2014 Berichten: 154 | 3-12-2008 17:30 |
Ik loop vaker tegen de nadelen aan dan dat ik geniet van de voordelen. Ik kijk de dag tegemoet dat het marketing verhaal uitgewerkt is en line-arrays niet meer "fashionable" zijn. Uit pure interesse, wat zijn zoal die nadelen dan? Wanneer is een line array wel goed in te zetten, en wanneer niet? | |
| Alles uit, behalve het licht! | |
| TCMCVIP Lid Uit: Nederland Sinds: 16-8-2003 Laatste: 21-12-2014 Berichten: 1193 | 4-12-2008 02:40 |
Laxap schreef: Tot nu toe kan ik het begrijpen hoe dit binnen 1 enkele kast werkt. Echter wanneer je kasten boven elkaar gaat hangen heb je vaak al te maken met 2x15 mm voor het hout wat inhoud dat de hoogst te koppelen frequentie (340 /0,03) x 1/2 = 5666 Hz is.TCMC | |
| TCMCVIP Lid Uit: Nederland Sinds: 16-8-2003 Laatste: 21-12-2014 Berichten: 1193 | 4-12-2008 02:48 |
Kiebus schreef: Uit pure interesse, wat zijn zoal die nadelen dan? Wanneer is een line array wel goed in te zetten, en wanneer niet?Line arrays zijn niet in te zetten indien er geen ondersteunende software is. (Y-axis shooter, Viewpoint, Ease Focus etc). Line arrays zijn ook goed in te zetten indien je uitgebreide metingen verrricht, maar dat is een hell of a job. Je moet o.a. de directivity weten van verschillende combinaties en zo een heel goed beeld kunnen vormen. Dit is erg ingewikkeld. Wil je het simpel houden, houd het dan leiver op de contant curve arrays. Deze heof je niet in te stellen. Nadeel is het beperkt aantal kastjes wat je kan gebruiken als je grotere evenementen hebt. Ik blijf liever bij het ouderwets clusteren van gewone topkasten waar nog steeds hele goede resultaten mee zijn te behalen. Overigens heb ik in de praktijk vaak teleurstellende resultaten gehoord van line arrays, met name als er veel wind buiten is. In een feesttent gaat het wel prima en zelfs beter dan met gewone topkasten. TCMC | |
| Michel van de beekStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 31-8-2002 Laatste: 23-8-2011 Berichten: 72 | 4-12-2008 07:36 |
TCMC schreef: Kiebus schreef: Uit pure interesse, wat zijn zoal die nadelen dan? Wanneer is een line array wel goed in te zetten, en wanneer niet?.. knip ... Overigens heb ik in de praktijk vaak teleurstellende resultaten gehoord van line arrays, met name als er veel wind buiten is. In een feesttent gaat het wel prima en zelfs beter dan met gewone topkasten. TCMC ), het zijn bijvoorbeeld ondingen als je een gecontroleerde smalle(re) horizontale afstraling nodig hebt omdat je sterk reflecterende zijvlakken hebt, of als je veel verticale spreiding nodig hebt bij een ondiepe zaal. De laatste opmerking is interessant. En ik denk dat dit de (jouw?) ervaring in praktijk is. Het grappige is echter dat het niet zozeer aan het line-array principe ligt, maar aan andere principes die ook wel met de juiste 'conventionele kasten' opgelost kunnen worden. Feesttenten hebben de vervelende eigenschap totaal reflecterend te zijn voor bepaalde frequenties (mid&hoog) en totaal doorlatend voor andere (laag- laagmid). Je moet reflecties dus zien te voorkomen. Bij het gebruik van een line-array gebeurt dit vaak al automatisch: - de verticale spreiding is beperkt, afhankelijk van aantal kasten en type - om het publiek toch te bespelen, wordt de array naar beneden gemikt, waardoor je de bovenkant minder aanstraalt En wat zie je nu met de meeste conventionele systemen die in feesttenten ingezet worden? Inderdaad ... meer spreiding in het verticale vlak (soms 60 graden of meer) en omdat naar beneden mikken zo lastig is, zetten we die kasten maar recht vooruit. En ja, dan ketst inderdaad de helft van je geluid tegen het tentzeil aan. Als je een systeem hebt met goed gecontroleerde afstraling, dat goed gestackt/gemikt wordt, kan je hele goede resultaten halen. En je kan zelfs voorkomen dat je de zijkanten raakt, iets wat met line-arrays weer lastiger is. Moraal van het verhaal ... de kennis en vaardigheid van de gebruiker is een kritische succes factor. | |
| TCMCVIP Lid Uit: Nederland Sinds: 16-8-2003 Laatste: 21-12-2014 Berichten: 1193 | 4-12-2008 07:55 |
michel van de beek schreef: De laatste opmerking is interessant. En ik denk dat dit de (jouw?) ervaring in praktijk is. Het grappige is echter dat het niet zozeer aan het line-array principe ligt, maar aan andere principes die ook wel met de juiste 'conventionele kasten' opgelost kunnen worden.Als je een systeem hebt met goed gecontroleerde afstraling, dat goed gestackt/gemikt wordt, kan je hele goede resultaten halen. En je kan zelfs voorkomen dat je de zijkanten raakt, iets wat met line-arrays weer lastiger is. Moraal van het verhaal ... de kennis en vaardigheid van de gebruiker is een kritische succes factor. Helaas ben ik geen professional, maar heb me als hobbyist wel het een en ander aan ervaring opgedaan, alsook de problemen die om de hoek komt kijken. Dit geldt vor line arrays, maar clusteren van gewone topkasten is vaak ook een kunst op zich, met name wat de afstraling van de midden en hoge frequenties betreft. Een probleem punt zie ik wel als je lange line arrays maakt, dat de high drivers meer versterker vermogen moeten verwerken (geen koppeling hoog), en dat kan weer lijden tot vervorming van compressie drivers. Soms moet je afkappen bij 13 Khz om verzadiging tegen te gaan. Helaas klinkt het dan minder open, maar de vervorming is wel wat lager. Bij Ribbon Wave guides is dat veel minder en klinkt bij dezelfde SPL in het hoog op het gehoor toch een heel stuk zachter. Zelf prefereer ik de klank van Ribbons en zijn vanwege de smalle verticale afstralingshoek zeer geschikt voor line arrays. TCMC | |
| TCMCVIP Lid Uit: Nederland Sinds: 16-8-2003 Laatste: 21-12-2014 Berichten: 1193 | 4-12-2008 08:07 |
| Overigens wat de wind buiten betreft: Soms hoor ik dat niet alleen de hoge tonen wegvallen, maar de complete line array stacks als je meer dan 50 meter er van af staat. Je hoort dan alleen de subs nog en een beetje mid-laag. Wat hier van de oorzaak is weet ik niet. In enkele gevallen hoor ik ook dat bij sterke dubbel topkasten het hoog wel eens wegvalt. In beide gevallen lijkt het effect het meeste op fading, wat je ook bij Korte Golf ontvangst op de radio tegenkomt, maar dan in amplitude variaties bij verschillende frequenties. TCMC | |
| DanielVIP Lid Uit: Nederland Sinds: 9-3-2004 Laatste: 20-9-2024 Berichten: 384 | 4-12-2008 10:29 |
TCMC schreef: Overigens wat de wind buiten betreft:Soms hoor ik dat niet alleen de hoge tonen wegvallen, maar de complete line array stacks als je meer dan 50 meter er van af staat. Je hoort dan alleen de subs nog en een beetje mid-laag. Wat hier van de oorzaak is weet ik niet. | |