Forum > Geluid

Theorie baspoort

(19 reacties. Pagina 2 van 2)
Moderator(s): Dré
StefanStandaard Lid
Uit: Nederland
Sinds: 28-2-2003
Laatste: 12-10-2013
Berichten: 728
23-4-2003 14:16
Bijna, de poort is dan 18mm (of hoe dik het front materiaal dan ook is). Ik heb het een tijdje terug eens voor de gein geprobeerd met een eminence driver (simuleren), daar wilde het prima mee, geen vent mach bij poorten van 22mm lengte. Niet dat lengte veel te maken heeft met ventmach, maar hoe korter de buis hoe kleiner in diameter deze ook moet zijn. De driver was overigens voor lage middentonen, ik ben nog een woofer tegengekomen die kan werken met een poort van 22mm.

Het kan ook zijn dat het gewoon een slecht ontworpen systeem is en er domweg gaten in geboord zijn. Dit zou een tunefrequentie ergens in de 100hz tot gevolg kunnen hebben.
DréAdministrator
Uit: Nederland
Sinds: 17-11-2001
Laatste: 20-9-2024
Berichten: 13472
23-4-2003 18:08
Een luidsprekerkast kun je zien als een veer. Die veer wordt in beweging gebracht door de piston (luidspreker). Tijden geleden ontdekte iemand dat het mogelijk was een tweede veersysteem in de kast te plaatsen die, in een bepaald frequentiegebied, ook geactiveerd werd door de luchtdrukverschillen in de kast (die kastveer). Dat was de bass reflex poort. Een bass reflexpoort kun je je het beste voorstellen als een gewicht (massa) aan een veer. Die is dus gekoppeld aan de veer van de kast. Bij een bepaalde frequentie(band) zal dit toegevoegde massaveersysteem dus energie onttrekken aan de kast. Je ziet dit ook letterlijk terug in de amplitudeplot van de luidspreker in kwestie (bij een oneindig hoge koppel Q zul je namelijk zien dat de conus letterlijk NIET meer beweegt).

Ver boven de resonantiefrequentie van de poort lijkt het (voor de speaker) alsof de poort niet aanwezig is. Ver onder de resonantiefrequentie van de poort lijkt het alsof de KAST niet aanwezig is. En da's ook gelijk het grote nadeel van een BR poort. Beneden de poortresonantie valt de veerwerking van de kast langzaam weg en gedraagt de luidspreker zich dus zoals hij zou doen als hij vrij in de lucht opgehangen zou zijn. Da's niet goed en vandaar ook dat we ALTIJD een goede subsonic plaatsen rond de resonantiefrequentie van de poort.

Er zijn ook andere methoden denkbaar zoals een passieve radiator. Da's een luidspreker zonder magneet die zich, net als een BR poort, als een massaveersysteem gedraagt. Voordeel is dat je afstemmingen kunt maken die anders zouden vragen om ZEER lange poorten (gewoon door gewicht toe te voegen aan de passieve radiator). Nadeel is dat een passieve radiator een stuk duurder is dan een stukje pijp (en dus ook zeer weinig toegepast wordt).

Als een poort te klein in diameter gemaakt wordt dan wordt de snelheid van de bewegende moleculen door de poort te hoog. In eerste instantie zul je dan bijgeluiden gaan horen, in extreme gevallen zal de poort zelfs ophouden te werken als poort.

Als je een poort te groot in diameter maakt dan krijg je problemen in het mid gebied doordat de poort dan als een pijpresonator kan gaan fungeren (en dat wil je niet). Bij subs (die sowieso beperkt zijn in bandbreedte) is dit probleem van mindere orde MAAR het is nog steeds zo dat je niet zo maar even een absurd grote poort moet kiezen. Ook de poortverliezen zullen groter worden als de poort ECHT groot wordt (lagere koppel Q) EN de poort zal gewoonweg een hoop ruimte in gaan nemen.

Ook een kast waarin alleen een gat zit is gewoon een bass reflex kast (alleen dan met een zeer korte poort (zeg 18mm, dikte van het plaatmateriaal bijvoorbeeld). Overigens moet een poort ook niet TE kort gekozen worden (paneeldiktepoorten vind ik persoonlijk helemaal niets (cheap)). De poort moet ook weer niet te lang gekozen worden doordat hij dan OF niet meer in de kast past OF een pijpresonantie zal geven.

Door de poort(en) van een "flare" (afgerond uiteinde) te voorzien kun je toe met wat kleinere poorten OF zul je, bij gelijkblijvende poortdiameter, een wat lagere poortruis krijgen.

Bij een BR poort is de diameter evenredig met de lengte (volgens een bepaalde macht). Dit betekent dus dat als je de diameter toe laat nemen, de lengte OOK groter moet worden om dezelfde res. freq. te krijgen.

Er zijn diverse afstemmingen mogelijk die elk hun voor en nadelen hebben. Zelf gebruik ik altijd de Quasi Butterworth allignment (vlakke response, redelijk impulsgedrag, redelijke belastbaarheid). Andere alignments hebben ook zo hun voor en nadelen (Bessel heeft als voordeel een goed impulsgedrag maar als nadeel een lagere output en een niet vlakke freq. plot).

Bij een Bass Reflex kast kan de maximale geluidsdruk (gelimiteerd door excursie en dus NIET de vermogensbelastbaarheid) zo'n 6dB hoger zijn tussen fb (res. freq. poort) en fc (res. freq. speaker/kast combinatie; uitgaande van afwezigheid poort) in vergelijking met een gesloten kast en da's mooi meegenomen voor PA gebruik.
-- Pardon my French, I'm Dutch --
StefanStandaard Lid
Uit: Nederland
Sinds: 28-2-2003
Laatste: 12-10-2013
Berichten: 728
25-4-2003 01:46
Lv = ((1,463*10^7*R²)/(Fb²*Vb))-1,436R

Let op, alles is in inch! Lv is tunnellengte in inch, R is straal in inch, Fb is tunefrequentie=>poortresonantie in Hz, Vb is inhoudt van de box in inch³

Dre heb jij mischien een idee (of literatuur) hoe de 1,463 tot stand is gekomen? Meten en invullen of zit er nog een wiskundige logica achter? 1,463^1,463 is bijna geheel gelijk aan de wortel van 3, maar dat kan natuurlijk toeval zijn.
DanielVIP Lid
Uit: Nederland
Sinds: 9-3-2004
Laatste: 19-9-2024
Berichten: 384
4-9-2007 16:42
Over poortruis. Contour bracht een keer naar voren dat het gaat om wanneer de stroming overgaat van laminair naar turbulent. Nu in mijn drie vrije daagjes had ik eindelijk zin om er eens voor te gaan zitten.

Het getal van Reynolds (Re) voorspelt of een stroming laminair of turbulent is en laat zich berekenen door:

Re = (p.u.D)/n

Hierin is:
u = de gemiddelde snelheid over de doorsnede (m/s);
p = dichtheid medium (kg/m^3) (1,293);
D = de diameter van de buis (m);
n = de dynamische viscociteit van het medium (Pa.s) (1,8E-5).

Wanneer Re < 2000 is de stroming laminair en
Wanneer Re > 4000 is de stroming turbulent

Nu heb ik een 130 liter BR-kast afgestemd op 50 Hz met de Beyma 18G50. Op maximaal vermogen is de poortsnelheid 13.5 m/s bij 45 Hz. De diameter van de poort is dan maar liefst 28 cm in doorsnede. Nu wil ik weten of de stroming laminair of turbulent is.

Re = (1,293.13,5.0,28)/1,8E-5 = 271530

Dit betekent dat de stroming turbulent is. Klopt dit of wat doe ik fout? Welke formule moet ik eventueel wel gebruiken, want met deze methode is er altijd een turbulente stroming met gangbare poortafmetingen.

Verder vroeg ik me af waarom een basreflex pijp iets langer wordt als je twee buizen gebruikt i.p.v. één (totale oppervlakte blijft hetzelfde). Ik dacht dat dit te maken had met wrijvingsverliezen, maar dit lijkt mij geen juiste verklaring. Wel zullen die verliezen effect hebben op de amplitude van de trilling, echter zeer gering. Een andere verklaring kan zijn dat de bewegende massa groter is bij een grotere pijp. Stel je maar eens voor dat er nog een kegeltje lucht (met hoogte kegel = diameter kegel) op de BR-pijp meetrilt. In dat geval is de bewegende massa bij één poort groter dan met twee kleinere poorten.

Graag meer duidelijkheid hierover.

Daniël
LaxapStandaard Lid
Uit: Nederland
Sinds: 7-10-2004
Laatste: 9-7-2023
Berichten: 307
4-9-2007 17:52
Ik zie zo al een klein foutje, je hebt het in je formule over de diameter van de buis, daarna heb je het over de diameter van je poort. Een poort is vierkant en een buis rond. Ik denk dus dat je de kleinste diameter van je poort moet nemen, en die is neem ik aan wel iets kleiner dan 28 cm. Het kan natuurlijk ook zijn dat je een rond poort hebt van 28 cm in doorsnede maar dat lijkt mij ook sterk.
Cyberlights in the house :D
DanielVIP Lid
Uit: Nederland
Sinds: 9-3-2004
Laatste: 19-9-2024
Berichten: 384
4-9-2007 17:58
De poort is in dit voorbeeld rond en 28 cm in doorsnede.
DréAdministrator
Uit: Nederland
Sinds: 17-11-2001
Laatste: 20-9-2024
Berichten: 13472
5-9-2007 10:05

Daniel schreef:

Over poortruis. Contour bracht een keer naar voren dat het gaat om wanneer de stroming overgaat van laminair naar turbulent.
Maar IS DAT OOK ZO? Je kunt dat wel voor lief aannemen en daar je volledige huis op bouwen maar als blijkt dat het geen heipalen zijn maar luchtballonnen, dan heb je toch wel een probleem (zeker in Nederland met onze drassige ondergrond).
-- Pardon my French, I'm Dutch --
DanielVIP Lid
Uit: Nederland
Sinds: 9-3-2004
Laatste: 19-9-2024
Berichten: 384
5-9-2007 10:51
Het ontstaan van bijgeluiden bij een te kleine poort is wel een typisch karakter van een turbulente stroming. Laminaire stromingen veroorzaken nauwelijks/geen geluid. Een goed voorbeeld is wanneer er buiten een harde wind staat. Tussen de huizen in, daar waar de stroming turbulent is, kun je duidelijk de windgeluiden horen. Op een open veld niet, behalve de wervelingen in je oren ;-)
DréAdministrator
Uit: Nederland
Sinds: 17-11-2001
Laatste: 20-9-2024
Berichten: 13472
5-9-2007 10:55
Turbulentie ontstaat ook daar waar verstoringen zijn (begin/eind van poort). En je berekening houdt daar totaal geen rekening mee terwijl het toch vrij bekend is dat het toepassen van flares de poortruis aanzienlijk kan verlagen.

Vergelijk met de hier geplaatste stelling: 0 graden water is bevroren, 100 graden is kokend. Dit betekent echter niet dat je op water tussen de 0 en 100 graden een beetje kunt schaatsen. Ook betekent het niet dat je in water tussen de 0 en 100 graden een beetje een eitje kunt koken.

Oftewel: Is het hoorbaar zodra lucht zich turbulent gaat gedragen? Dat vraag ik me een beetje af.
-- Pardon my French, I'm Dutch --
DanielVIP Lid
Uit: Nederland
Sinds: 9-3-2004
Laatste: 19-9-2024
Berichten: 384
5-9-2007 11:05
Bovenstaande formule lijkt mij ook absoluut niet toepasbaar, omdat de poortsnelheid niet constant is. Het is slechts gissen naar hopelijk de juiste richting. Ik kan me voorstellen dat de stof te diep gaat om dit simpel op het forum uit te leggen. Titels van boeken waarin ik dit (deels) terug kan vinden zijn daarom ook welkom.

Terug naar forum Reageer (zonder quote)