Gebruikersgegevens.

Inderdaad. Wat die 'verticale' bundeling betreft toch. Voor een centrale basstack natuurlijk niet zo handig... Misschien willen de mensen ook wel zien wat er op het podium gebeurt De rendementswinst is er altijd ; daar maakt het niet uit of je stackt of naast elkaar zet.

Ook bij Dynacord te downloaden : het handboek van de Cobra-lijn. Geeft eenvoudige tips voor opstelling van line-arrays.

Inderdaad. Twee luidsprekers die erg dicht bij elkaar staan (dat wil zeggen, 'dicht' in vergelijking tot de golflengte van het uit te stralen geluid) gaan mutueel koppelen. Praktisch komt het erop neer dat ze dan 3 dB méér rendement halen. Bovendien zullen ze ook verticaal wat meer gaan bundelen. Daardoor kan het inderdaad opvallen dat ze relatief iets luider gaan klinken.
In grote zalen kan dat soms van pas komen om de demping van het publiek wat te compenseren. Soms leidt het ook tot een aggressief geluidstrekje. Gelukkig kun je een en ander simpel uitproberen door gewoon die bovenste box eens om te draaien en te vergelijken.

Galm echt verminderen kan eigenlijk alleen maar door akoestisch absorberend materiaal te gebruiken hoor.

Wat zeer sterk meespeelt is uiteraard het aanwezige publiek. Elke persoon absorbeert een beetje geluid, dat dus op die manier aan het galmveld onttrokken wordt. Daarom galmt een lege zaal dus zoveel duidelijker dan een volle. Zelfs als we in onze woonkamer de meubels enz buiten zetten om te behangen of te schilderen, dan merken we al dat er in die vertrouwde (maar nu lege) kamer duidelijk meer galm optreedt.

Tegelijk gaat zo'n persoon echter ook weer een stukje ander materiaal 'afschermen'. Een voorbeeld : elke stoel in een zaal absorbeert een beetje geluid. Als er een persoon gaat op zitten, dan absorbeert die persoon een extra portie geluid, maar tegelijkertijd zet hij de stoel 'in een akoestische schaduw' : het geluid kan er immers niet meer bij. Om die reden zal in een concertzaal bv de bekleding van een zeteltje zo ontworpen worden, dat de lege stoel ongeveer even veel geluid absorbeert als een zeteltje met een persoon erop. Zo blijft de akoestiek in een echte concertzaal dus veel minder afhankelijk van de bezettingsgraad van de zaal, in vergelijking tot het dorpszaaltje.

Wat nu de opmerking van Stefan betreft : als je topkasten op elkaar gaat stapelen, dan creëer je inderdaad een klankzuil. Die heeft als eigenschap, wiskundig aantoonbaar en praktisch meetbaar, dat de verticale bundeling veel beter wordt. Het nuttige geluidsvermogen gaat veel meer in de richting van het publiek gericht worden, en er gaat minder nutteloos geluid verloren in de richting van de vloer en de zoldering. Daardoor krijgt de boxenstapel een grotere draagkracht voor het door hem uitgestraalde 'directe geluid'. Door dit effect verandert de VERHOUDING tussen het directe geluid en de zaalgalm, en wel in gunstige zin.

Een veel gebruikte toepassing hiervan in de PA techniek is het principe van de 'line array' : een reusachtige grote stapel boxen (veelal gevlogen) die als één grote klankzuil werkt. Een aantal merken brengen zelfs topkasten op de markt waarin het middengebied geproduceerd wordt door een array van kleine midrange speakertjes. Vier stuks 5 inch speakertjes boven elkaar gemonteerd, leveren een zuiltje op met een verticale bundeling die tot ongeveer 30 graden kan gaan, terwijl de horizontale spreiding dezelfde blijft als bij één enkel klein speakertje.

Je gaat dus best, als je met meerdere tops werkt, de tops OP elkaar stapelen. Hou ze boven de hoofdhoogte van het publiek en richt te bovenste een klein beetje (bv 5 à 15 graden) neerwaarts door er achteraan iets dun onder te steken. Bij bv de Electrovoice SX 500 heeft de fabrikant zelf al een hoorn (hoorns geven natuurlijk ook een richteffect) ingebouwd die enkele graden naar beneden gericht staat.

Niets vervangt ervaring, maar ervaring vervangt niets.

Voor je gericht iets uit je ervaring kan gaan leren, bestudeer je best even de theorie. Al eens een dokter geweten die niet gestudeerd heeft maar het allemaal door ervaring leerde ?

In de bovenstaande postings worden pogingen ondernomen om wat met staande golven enz te gaan redeneren. Maar het gaat hier niet over golven in de vrije ruimte, maar wel over een reverberante zaal. Elke cursus 'zaalakoestiek' begint met de natuur en het gedrag van de reflecties. Die combineren uiteraard met het directe geluid.

Doe eens de volgende proef : in een stille zaal klap je één maal stevig in je handen en je luistert tot het galmgeluid net uitgestorven is. Die tijd probeer je te schatten (door te tellen bv) en zo vind je een goede benadering voor de klassieke reverberatietijd (de TR60 uit de wet van Sabine ().

Daarna schat je de inhoud V van de zaal (in kubieke meter). Deel V door de gevonden reverberatietijd (in seconden), trek uit de uitkomst met je calculator nu de vierkantswortel en vermenigvuldig alles met 0,058. De uitkomst van deze berekening is de zogenaamde 'galmstraal' (Hallradius), uitgedrukt in meter.

Het is de afstand waarop je moet gaan staan om precies evenveel galm als direct geluid van de bron te horen. Als je dichter bij de geluidsbron (een box bv) gaat staan dan die bekomen galmstraalwaarde, dan overheerst het directe geluid uit de bron (box). Ga je verderaf staan, dan OVERHEERST het galmgeluid.

Je zal dan versteld staan vanaf welke kleine afstand tov de bron dat het galmgeluid de bovenhand neemt. Het galmgeluid, voor de goede orde, is dus compleet afhankelijk van de zaaleigenschappen en het aanwezige publiek, en NIET van de bronkwaliteit. M.a.w. gezegd : in een normale zaal draagt de kwaliteit van de zaal al snel méér bij aan het totaalgeluid dan de kwaliteit van de box.

Eerlijkheidshalve moet ik er aan toevoegen dat de bovenstaande berekening geldt voor rondomstralende bronnen. Eén enkele basreflexbox straalt nogal redelijk in alle richtingen en kan dus in zekere mate als rondomstraler bekeken worden. Een bashoorn (W-bin bv) heeft dan weer meer richteffect. In dat geval zal de effectieve galmstraal gelukkig iets groter worden dan de berekende. Ook de plaatsing van de bron tov muren, hoeken, enz of de manier van stacken van de boxen bepaalt mee het richteffect en dus de effectieve galmstraal. Maar het blijft schrikken van de kleine afstand van waarop de zaal-parameters de boxenkenmerken overtroeven !

Theorie ? Ja zeker, maar met de galmstraal wordt door professionele geluidstechniekers (radio, TV, opname...) toch wel rekening gehouden bij het maken van opnames. Uiteraard speelt dit ook mee bij het ontwerp van concertzalen, studio's enz.

Klopt helemaal. Alleen wordt het Lightec printje echt nog wel in Eke gemaakt, en dat is best handig als je eens een onderdeeltje nodig hebt.

Idd, de kwaliteit van Dalton ligt (ook nu nog) ver boven budgetproducten van tegenwoordig, zoals bv de JB. Hier moet je natuurlijk wel heel eerlijk de prijs in het verhaal betrekken.

Dalton is als merknaam verdwenen omdat de markt overspoeld werd door oosterse goedkope import. Bovendien hebben Daltons een uitgesproken lange levensduur. Daardoor was het voor de fabrikant te voorzien dat er geen grote verkoopscijfers meer konden mee gemaakt worden. Hij is zich gaan toeleggen op domoticatoepassingen (alhoewel er nog steeds een 12-kanaals SP12 dimmerrack geleverd wordt, kant en klaar in flight voor de show). In de domoticawereld had Dalton de naam 'iets voor de knipperlichtjes van de discotheek' te zijn. Alleen omwille van dat imago is de naam gewijzigd in 'Lightec'.
De LP 4000 (die hier ook genoemd wordt) is de laatste Dalton 'lichtmodulator' die op de markt was. Hij gebruikte in zijn 'powered versie' (er was ook een versie zonder het vermogensdeel) dezelfde printplaat als in de vroegere DP 41 dimpacks. 4 kanalen à 2000 W per kanaal, indien je er uiteraard een draad van voldoende kaliber en een CEE stekker aan monteert.

De genoemde SP4 is een later product. Het is nu nog op de markt (4 kanalen) in verschillende versies. De 12 kanaalsversie heet SP 12. Hier kan tot 2500 W per kanaal aangesloten worden. Dit zijn dus wel toestellen die 'hardware gekableerd' moeten worden, m.a.w. zonder stopcontacten, maar met draadklemmen. In principe dient dat voor vaste installaties, maar met wat handigheid kan je die spullen ook wel in een flghtje monteren.

Interessant kan voor sommigen ook zijn dat de fabrikant bereid is om het losse printje uit dit toestel te leveren dat de DMX input decodeert in 12 analoge 0-10 V kanalen. Wie oudere analoge dimpacks heeft, en die wil gebruiken met een hedendaags stuurtafeltje dat alleen DMX-out heeft (bv voor simpele dorpstoneelvoorstellingen of zo) kan tegen een redelijke prijs (ik denk zo'n dikke 300 euro) een betrouwbare decoder maken. Je moet het printje uiteraard wel zelf inbouwen, maar de voeding kan gebeuren uit de vaste 20 V-spanning die de meeste dergelijke dimpackjes sowieso bieden.

Best grappig. Iemand wil een film maken, maar mist elke kennis over belichtingstechniek. Het 'deskundig' advies van een paar selfmade lichtspecialisten die denken dat je met een PAR een belichting kan opbouwen, zal hierbij zeker niet helpen. PAR-lampen zijn showlampen. Een set uitlichten doe je met PC, Fresnel, vlaklichten enz. Dat kan echt niet in 1-2-3 aangeleerd worden.
De 'bouwlampen' komen overigens nog het dichtst bij vlaklichten. Alleen snap ik niet hoe je daar filters gaat op monteren. Als ze er al niet af vallen, dan smelten ze er wel af. Parren zijn compleet onbruikbaar als hoofdlicht voor film of theater. Je kan er alleen maar 'effecten' mee creëren. Ze geven lelijke vlekken-belichting.
Let bij de belichting op dat de contrasten de contrastomvang van de camera niet overschrijden. Je gebruikt hiervoor trouwens het best een camera met een zgn. 'zebrafunctie' die netjes de zones aanduidt waar er overbelichting dreigt.
Het probleem van de nodige 'filters' is uiteraard afhankelijk van de nagestreefde sfeer, maar de meeste beginnerfouten hebben te maken met kleurzweemverschillen tussen de verschillende shots die in de montage na elkaar komen, maar die niet op hetzelfde moment/dezelfde plaats opgenomen werden. Ook geven verschillende camera's bij gelijke lichtomstandigheden niet exact dezelfde kleur weer.
Gebruik ook zoveel mogelijk het aanwezige licht. Zeker voor buitenopnames. In veel gevallen is het mooier om met een reflectiescherm de schaduwpartijen op te lichten, ipv extra spots te gebruiken als je niet de juiste spullen ter beschikking hebt. Een close up van een persoon buiten, in volle zon, kan je bv mooier maken door ernaast (langs de schaduszijde) een medewerker zo'n reflectiescherm te laten vasthouden. Reflectieschermen zijn te koop, maar een wat handige knutselaar weet toch iets te verzinnen met een lattenkader en een stuk laken ?

Sorry dat ik het nu pas lees. Dalton LP4 werd door de fabrikant omschreven in zijn folders als '4 x 1300 W'.

De fabrikant (Light Technology in Eke) bestaat overigens nog maar levert geen disco appparatuur meer (doet wel nog steeds eventuele reparaties aan Dalton), vandaar dat googlen op de naam 'Dalton' niet helpt.